6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun Gereği Koruma Kararları ve Uzaklaştırma Tedbiri Alınması
6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun ( Yazının devamında Kanun sayısı ile belirtilecektir.) 1. Maddesinde de açıklandığı üzere; şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kadınların, çocukların, aile bireylerinin ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişilerin korunması ve bu kişilere yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla alınacak tedbirlere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Burada öncelikle önemli olan, kişinin şiddete uğradığının farkında olması ardından da bu şiddetin önlenmesi ve/veya şiddetten korunması için izleyebileceği yolları bilmesidir. Yazımızın devamında şiddet çeşitlerinden bahsedilecek ardından da koruyucu ve önleyici tedbir kararlarının nasıl alınabileceği, tedbir çeşitleri, kararın ihlalinin sonuçlarından bahsedilecektir.
Şiddet Çeşitleri:
- Fiziksel Şiddet, kişinin vücut bütünlüğüne saldırıdır. Tokat, yumruk, tekme atmak, boğazını sıkmak, itmek, kişiye eşya fırlatmak, bıçak-kemer-silah vb. cisimler ile kişiye saldırmak, kişinin bedeninde sigara söndürmek, boğmak, sağlık hizmetlerinden yararlanmasına engel olmak vb. şeklinde örneklendirilebilmektedir.
- Cinsel Şiddet, temas içeren ve içermeyen olarak kendi içerisinde ikiye ayrılmaktadır. Kişinin rızası olmaksızın cinsel ilişkiye zorlamak, öpmek, dokunmak, cinsel içerikli sözler söylemek, kadını çocuk doğurmaya veya doğurmamaya zorlamak, fuhuşa zorlamak vb. şeklinde örneklendirilebilmektedir. Unutulmamalıdır ki cinsel şiddet eşler arasında da gerçekleşebilmektedir. Önemli olan kişinin rızası hususudur. Kişinin rızası konusunda daha detaylı bilgi almak için ilgili yazımıza bakabilirsiniz.
- Psikolojik Şiddet, kişiyi duygusal açıdan zayıflatmak, ruh sağlığı ve psikolojisine zarar vermek amaçlı hareketlerin tümüdür. Bağırma, küfür etme, tehdit, alay etme, dışlama, görmezden gelme, yetersiz hissettirme, aldatma, duygu sömürüsü, sevgi göstermeme, yalnızlaştırma vb. şeklinde örneklendirilebilmektedir.
- Ekonomik Şiddet, Maddi güç ve üstünlüğün bir şiddet aracı olarak kullanılması halidir. Kişinin çalışmasının, işinde yükselmesinin, okumasının engellenmesi, parasının elinden alınması, , para biriktirmesine, hesap açmasına ve yatırım yapmasına engel olmak, kişiyi çok az miktar para ile idare etmeye zorlamak vb. şeklinde örneklendirilebilmektedir.
- Dijital (Siber) Şiddet, teknolojik araçlar ve sosyal medya kullanılarak uygulanan şiddet çeşididir. Kişinin fotoğraflarını rıza dışı çekmek/yaymak, Teknolojik araçlar kullanılarak şantaj, tehdit veya hakaret içeren mesajlar göndermek, hesabına gizlice girip sosyal medyasını, telefonunu, bilgisayarını karıştırmak, fotoğraf vb. göndermesi için zorlamak, sosyal medya üzerindeki hareketlerini kontrol etmeye çalışmak, internette kişi hakkında dedikodu yaymak vb. şeklinde örneklendirilebilmektedir.
Tedbir Çeşitleri:
Yukarıda bahsi geçen şiddet çeşitlerinden bir veya birden fazlasına maruz kalıyor olmanız halinde 6284 sayılı kanun gereği aşağıda sıralanan koruyucu ve önleyici tedbirlerin uygulanmasına karar verilmesini talep edebilirsiniz.
-Mülkî amir tarafından verilecek koruyucu tedbir kararları, (6284 Sayılı Kanun Madde 3)
a) Kendisine ve gerekiyorsa beraberindeki çocuklara, bulunduğu yerde veya başka bir yerde uygun barınma yeri sağlanması. (Gecikmesinde sakınca bulunması halinde ilgili kolluk amirlerince de alınabilecektir.)
b) Diğer kanunlar kapsamında yapılacak yardımlar saklı kalmak üzere, geçici maddi yardım yapılması.
c) Psikolojik, meslekî, hukukî ve sosyal bakımdan rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilmesi.
ç) Hayatî tehlikesinin bulunması hâlinde, ilgilinin talebi üzerine veya resen geçici koruma altına alınması. (Gecikmesinde sakınca bulunması halinde ilgili kolluk amirlerince de alınabilecektir.)
d) Gerekli olması hâlinde, korunan kişinin çocukları varsa çalışma yaşamına katılımını desteklemek üzere dört ay, kişinin çalışması hâlinde ise iki aylık süre ile sınırlı olmak kaydıyla, on altı yaşından büyükler için her yıl belirlenen aylık net asgari ücret tutarının yarısını geçmemek ve belgelendirilmek kaydıyla Bakanlık bütçesinin ilgili tertibinden karşılanmak suretiyle kreş imkânının sağlanması.
-Hâkim tarafından verilecek koruyucu tedbir kararları, (6284 Sayılı Kanun Madde 4)/
a) İşyerinin değiştirilmesi.
b) Kişinin evli olması hâlinde müşterek yerleşim yerinden ayrı yerleşim yeri belirlenmesi.
c) 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunundaki şartların varlığı hâlinde ve korunan kişinin talebi üzerine tapu kütüğüne aile konutu şerhi konulması.
ç) Korunan kişi bakımından hayatî tehlikenin bulunması ve bu tehlikenin önlenmesi için diğer tedbirlerin yeterli olmayacağının anlaşılması hâlinde ve ilgilinin aydınlatılmış rızasına dayalı olarak 27/12/2007 tarihli ve 5726 sayılı Tanık Koruma Kanunu hükümlerine göre kimlik ve ilgili diğer bilgi ve belgelerinin değiştirilmesi.
-Hâkim tarafından verilecek önleyici tedbir kararları (6284 Sayılı KanunMadde 5)
Şiddet uygulayanın,
a) Şiddet mağduruna yönelik olarak şiddet tehdidi, hakaret, aşağılama veya küçük düşürmeyi içeren söz ve davranışlarda bulunmaması. (Gecikmesinde sakınca bulunması halinde ilgili kolluk amirlerince de alınabilecektir.)
b) Müşterek konuttan veya bulunduğu yerden derhâl uzaklaştırılması ve müşterek konutun korunan kişiye tahsis edilmesi. (Gecikmesinde sakınca bulunması halinde ilgili kolluk amirlerince de alınabilecektir.)
c) Korunan kişilere, bu kişilerin bulundukları konuta, okula ve işyerine yaklaşmaması. (Gecikmesinde sakınca bulunması halinde ilgili kolluk amirlerince de alınabilecektir.)
ç) Çocuklarla ilgili daha önce verilmiş bir kişisel ilişki kurma kararı varsa, kişisel ilişkinin refakatçi eşliğinde yapılması, kişisel ilişkinin sınırlanması ya da tümüyle kaldırılması.
d) Gerekli görülmesi hâlinde korunan kişinin, şiddete uğramamış olsa bile yakınlarına, tanıklarına ve kişisel ilişki kurulmasına ilişkin hâller saklı kalmak üzere çocuklarına yaklaşmaması. (Gecikmesinde sakınca bulunması halinde ilgili kolluk amirlerince de alınabilecektir.)
e) Korunan kişinin şahsi eşyalarına ve ev eşyalarına zarar vermemesi.
f) Korunan kişiyi iletişim araçlarıyla veya sair surette rahatsız etmemesi.
g) Bulundurulması veya taşınmasına kanunen izin verilen silahları kolluğa teslim etmesi.
ğ) Silah taşıması zorunlu olan bir kamu görevi ifa etse bile bu görevi nedeniyle zimmetinde bulunan silahı kurumuna teslim etmesi.
h) Korunan kişilerin bulundukları yerlerde alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmaması ya da bu maddelerin etkisinde iken korunan kişilere ve bunların bulundukları yerlere yaklaşmaması, bağımlılığının olması hâlinde, hastaneye yatmak dâhil, muayene ve tedavisinin sağlanması.
ı) Bir sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için başvurması ve tedavisinin sağlanması.
Not 1: Yukarıda sayılan önleyici tedbirlerin bir veya birkaçının uygulanması halinde şiddet uygulayan, aynı zamanda ailenin geçimini sağlayan yahut katkıda bulunan kişi ise, daha önce nafakaya hükmedilmemiş olması şartı ile hâkim, gerekli görürse talep edilmese dahi tedbir nafakasına hükmedebilir.
Not 2: Önleyici tedbir kararı ilk defasında en çok altı ay için verilebilir. Ancak şiddet veya şiddet uygulanma tehlikesinin devam edeceğinin anlaşıldığı hâllerde, resen veya talep üzerine tedbirlerin süresinin veya şeklinin değiştirilmesine, bu tedbirlerin kaldırılmasına veya aynen devam etmesine karar verilebilir.
Tedbir Kararı Nasıl ve Nereden Alınır,
Tedbir kararı, ilgilinin talebi, Bakanlık veya kolluk görevlileri ya da Cumhuriyet savcısının başvurusu üzerine verilir.
Tedbir talebinde bulunacak olmanız halinde en çabuk ve en kolay ulaşılabilecek yer aile mahkemesi ( aile mahkemesi olmayan yerlerde asliye hukuk mahkemesi ) hâkiminden, mülkî amirden ya da kolluk biriminden talep edebilirsiniz.
Tedbir Kararına İtiraz,
Verilen kararlara karşı tefhim veya tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde ilgililer tarafından aile ( aile mahkemesi olmayan yerlerde asliye hukuk ) mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz mercii kararını bir hafta içinde verir. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir.
Tedbir Kararının İhlalinin Sonuçları,
Şiddet uygulayanın tedbir kararını ihlali halinde bir dilekçe ile savcılığa ya da tedbiri veren mahkemeye başvurulup ihlal tarih, saat ve oluş şekli belirtilerek bildirilir. Bildirim üzerine tedbirin niteliği ve aykırılığın ağırlığına göre hakim, şiddet uygulayana en az 3 en çok 10 gün zorlama hapsi uygulanmasına karar verebilir.
Aykırılığın tekrar etmesi halinde, ihlalin her tekrarında zorlama hapsi süresi 15 günden 30 güne kadar uzatılacaktır. Ancak zorlama hapsinin toplam süresi altı ayı geçemez.
Zorlama hapsi kararları Cumhuriyet başsavcılığınca yerine getirilir ve bu kararlar Bakanlığın ilgili il ve ilçe müdürlüklerine bildirilir.
Av. Mercan Atay – 31.12.2022
